Đông trùng hạ thảo là gì? Phân loại, tác dụng và cách dùng

Đông trùng hạ thảo là “thần dược” hỗ trợ phục hồi sức khỏe cực kỳ tốt. Vậy đông trùng hạ thảo là gì? Phân loại, tác dụng và cách dùng ra sao, cùng tìm hiểu.

Đông trùng hạ thảo là gì?

Đông trùng hạ thảo không tự nhiên được mệnh danh là “vàng mềm” của xứ Tây Tạng. Sự quý hiếm cùng với  những tác dụng vượt trội đối với sức khỏe con người là những lý do khiến nó được ưa chuộng và săn lùng hiện nay. Vậy thứ “biệt dược tiền tỉ” này là gì, phân loại ra sao, tác dụng sử dụng và cách dùng hiệu quả thế nào. Bài viết dưới đây sẽ chia sẻ thông tin đầy đủ nhất về đông trùng hạ thảo, cùng tìm hiểu.

Dong trung ha thảo có nhiều cách gọi khác nhau như trùng thảo, đông trùng,… Đây là loại ký sinh của nấm Ophiocordyceps sinensis (thuộc nhóm Ascomycetes). Loại nấm này xuất hiện ở trên ấu trùng của một số loài bướm tại chi Thitarodes Viette.

Đông trùng xuất hiện đầu tiên trong y học cổ truyền từ thế kỷ XV tại Tây Tạng. Đến đầu XVII, dược liệu quý này trở nên phổ biến hơn ở Trung Quốc. Vào mùa đông, đông trùng có hình dạng y như côn trùng và được chôn vùi dưới đất. Khi hè tới, bào tử nấm ký sinh trồi lên khỏi mặt đất, hình dáng như một loài thực vật vậy. Cũng vì thế mà tên gọi của dược liệu này đặc biệt như thế.

Người ta thường tìm thấy trùng thảo mọc ở các vùng cao nguyên tại Trung Quốc. Chẳng hạn: Thanh Hải, Tứ Xuyên, Vân Nam, Tây Tạng,… và những vùng núi cao khoảng 4000m – 5000m.

Đông trùng là một loại nấm ký sinh trên thân của ấu trùng

Đặc điểm nhận biết

Đông trùng hạ thảo là dược liệu quý hiếm, có giá trị kinh tế rất lớn. Chính vì thế, đây cũng là loại thường bị làm giả để trục lợi bất chính.

Để nhận biết đông trùng hạ thảo tự nhiên chuẩn, độc giả có thể căn cứ vào các đặc điểm sau:

• Phần thân sâu và nấm nối liền với nhau, tổng chiều dài khoảng 10 – 11cm, rộng khoảng 10mm.
• Phần thân có hình dạng giống con tằm, dài 3 – 5cm, có màu vàng sẫm hoặc màu nâu vàng sẫm.
• Thân có nhiều vân ngang, ở phần đầu nhỏ hơn, màu đỏ sẫm và có các vằn khía rõ ràng.
• Thân dễ bị gãy, bên trong có ruột màu trắng ngả vàng, nhìn thấy ruột hình chữ V.
• Phần thảo mọc thẳng đứng giống chiếc gậy, có màu nâu sẫm, vỏ xù xì mang hạt chứa nang bào tử.
• Phần đầu phình to, dẻo dai, khó bẻ gãy ngay cả khi đã sấy khô.
• Có 8 cặp chân nhưng chỉ có 4 cặp ở giữa bụng lộ rõ

Đông trùng hạ thảo dành cho các đối tượng nào?

Trùng thảo là một loại dược liệu tự nhiên có nhiều công dụng trong chăm sóc và bồi bổ sức khỏe con người. Dong trung ha thao được sử dụng cho nhiều đối tượng. Cụ thể gồm có:

• Người đang bị bệnh: bổ sung đông trùng trong khi chữa bệnh, giúp sức khỏe bệnh nhân nhanh chóng hồi phục. Hơn nữa, nó còn giúp ngăn ngừa bệnh tật và tăng cường đề kháng cho cơ thể.
• Người suy dinh dưỡng: người gây, suy dinh dưỡng dùng đông trùng giúp hệ tiêu hóa hoạt động tốt hơn, hấp thụ dưỡng chất tốt và tăng cân hiệu quả hơn.
• Người cao tuổi: nhóm đối tượng sử dụng trùng thảo nhiều nhất. Nó giúp tăng cường sức khỏe, chống lại các bệnh của người già. Đặc biệt, đông trùng hạ thảo có các tinh chất có tác dụng làm giảm lão hóa, giúp các ông bà già ăn ngủ ngon hơn.

Ngoài những đối tượng phù hợp để dùng đông trùng, các bạn cần lưu ý các đối tượng không nên dùng dược liệu này. Bao gồm trẻ em

Những đối tượng nên và không nên dùng trùng thảo

Phân loại đông trùng chi tiết

Đến đây, bạn đã hiểu thế nào là đông trùng hạ thảo rồi đúng không nào. Tiếp theo chúng ta tìm hiểu xem có bao nhiêu loại đông trùng hiện nay. Dựa vào các tiêu chí phân loại cụ thể, sẽ có rất nhiều loại trùng thảo. Cụ thể như sau:

Phân loại theo nguồn gốc

Trùng thảo căn cứ theo nguồn gốc, đông trùng chia thành 2 loại là đông trùng mọc tự nhiên nuôi trồng nhân tạo. Hiện nay, tại Việt Nam đã nhân tạo đông trùng thành công rồi.

Phân loại theo xuất xứ địa phương

Theo xuất xứ địa phương, dược liệu này chia làm 5 loại. Bao gồm trùng thảo Hàn Quốc, trùng thảo Tây Tạng, trùng thảo Trung Quốc, trùng thảo Mỹ, trùng thảo Nhật Bản.

Phân loại theo cách chế biến

Theo cách chế biến, trùng thảo được chia thành 2 loại. Bao gồm trùng thảo sấy khô và trùng thảo tươi.

Trung thảo sấy khô ưa chuộng hiện nay

Phân loại theo hình dáng

Theo hình dáng, đông trùng hạ thảo được chia làm 4 loại. Gồm có trùng thảo dạng nước, trùng thảo dạng nguyên con, trùng thảo dạng viên và trùng thảo dạng bột.

Tác dụng của đông trùng

Theo nhận định và nghiên cứu của GS.TS sinh học Nguyễn Lân Dũng (Chủ tịch hội các ngành Sinh Học Việt Nam), trùng thảo có nhiều tác dụng rất hữu ích cho sức khỏe. Dưới đây là một số công dụng chính:

• Tác dụng thanh lọc: thanh lọc cơ thể, thải độc tố.
• Phòng chống bệnh thận: bảo vệ thận, tăng cường nội tiết tố thượng thận, hồi phục nhanh tế bào tiểu quản ở thận.
• Tim mạch, huyết áp: hạ huyết áp, ngăn ngừa bệnh thiếu máu cơ tim, nhịp tim ổn định hơn.
• Hoạt huyết: chống xơ vữa động mạch, giảm cholesterol trong máu, điều tiết nồng độ đường có trong máu
• Tăng cường sức đề kháng cơ thể: đông trùng giúp cải thiện miễn dịch, tăng hấp thụ chất dinh dưỡng, điều hòa tốt hoạt động của hệ tiêu hóa.
• Tốt cho người già: tinh chất trong trùng thảo có tác dụng ngăn ngừa lão hóa, chống lại các bệnh tuổi già.
• Tăng cường sinh lý: chống liệt dương, cường dương, giảm xuất tinh sớm.
• Tốt cho phụ nữ: tăng cường hoocmon sinh dục ở tuổi dậy thì, chậm quá trình mãn kinh, làm trắng sáng da hơn,…

Cách sử dụng đông trùng chuẩn nhất

Dược liệu này quý hiếm và hữu ích như thế. Tuy nhiên, nó chỉ phát huy tối đa hiệu quả của nó khi bạn biết dùng đúng cách. Tùy theo mục đích sử dụng, các đối tượng có các cách chế biến đa dạng  như:

• Nhóm yếu sinh lý, sức yếu, ăn ngủ kém: rửa sạch đông trùng, rồi ngâm với rượu. Sau 1 tháng là dùng được. Trước khi ngủ uống 1 chén nhỏ.
• Nhóm mắc bệnh hô hấp, phế phổi: nấu trùng thảo với cháo, cách làm này đơn giản và người bệnh dễ ăn, phù hợp với cả trẻ nhờ, người trẻ, người già.
• Nhóm suy giảm miễn dịch: dùng nước ấm rửa sạch, sau đó ngâm trong nước nóng để nó mềm ra. Nhai trực tiếp trùng thảo ngâm vừa rồi. Điều này rất tốt cho bệnh nhân cơ thể suy nhược, bệnh nhân sau mổ.

Đông trùng giúp tăng cường sinh lý nam giới

Với phái mạnh đang không kiểm soát được dương vật trong quan hệ tình dục. Vừa ra trận đã  ngã quỵ ngoài biên ải. Khi đó có thể nghiền trùng thảo ra uống. Hoặc nam giới có thể kết hợp uống cùng nhân sâm. Uống như uống trà. Vừa ăn vừa uống, như thế chứng xuất tinh sớm, liệt dương sẽ hết dần chỉ sau vài tuần sử dụng.

Tác dụng của đông trùng hạ thảo với sức khỏe người dùng

Không phải ngẫu nhiên mà đông trùng hạ thảo được mệnh danh là “thiên dược” và được nhiều người săn đón cho dù giá cả đắt đỏ đến như thế.

Theo Y học cổ truyền

Hàng ngàn năm về trước, đây là dược liệu quý chỉ dùng để dâng vua chúa, đế vương.

Theo YHCT, đông trùng hạ thảo có vị ngọt, tính ấm, quy kinh Phế và Thận. Có công dụng bổ phế, ích can thận, bổ tinh túy, chỉ huyết, bổ dưỡng tạng phủ, hóa đàm.

Vị thuốc quý này thường được dùng để điều trị bệnh về thận như yếu sinh lý, xuất tinh sớm, rối loạn cương dương, hen suyễn, viêm phế quản, ho lâu ngày, ho ra máu, đau nhức xương khớp, đái đường, cơ thể lao lực,….

Theo Y học hiện đại 

Các nghiên cứu khoa học hiện đại cho thấy, trong đông trùng hạ thảo có tới 17 acid amin khác nhau và hàm lượng vitamin (A, C, B12, E, K,…), nguyên tố vi lượng (Mn, Al, K, Na, Mg…), D-mannitol dồi dào.

Đặc biệt phải kể đến những thành phần hoạt chất quý hiếm, khó tìm thấy ở các dược liệu tự nhiên khác như nhóm HEAA, Acid Cordyceptic, Adenosine, Hydroxyethyl Adenosine,…

Vậy cụ thể, đông trùng hạ thảo có tác dụng gì cho sức khỏe con người?

Bồi bổ sức khỏe toàn diện

Trong trùng thảo có chứa hàm lượng vitamin, khoáng chất dồi dào, là vị thuốc thập toàn đại bổ cho cơ thể. Cung cấp năng lượng, dưỡng chất cần thiết, giúp cơ thể khỏe mạnh, chống suy nhược cơ thể.

Thành phần axit amin kích thích cơ thể sản sinh oxy và ATP nuôi dưỡng tế bào, kích thích trao đổi chất, giảm thiểu mệt mỏi.

Do đó, đây là vị thuốc bổ dành cho người già, người vừa ốm dậy, người chán ăn, suy dinh dưỡng, thấp còi.

Tăng cường đề kháng, tạo hàng rào bảo vệ, phòng ngừa bệnh tật

Hoạt chất Selen trong dược liệu có tác dụng ức chế hệ miễn dịch, kết hợp với thành phần vitamin A, C. Tạo thành hàng rào chắn bảo vệ cơ thể khỏi vi khuẩn, virus, tác nhân gây hại, phòng ngừa bệnh tật hiệu quả.

Đông trùng hỗ trợ điều trị các bệnh lý khác nhau

Đông trùng hạ thảo được sử dụng trong hỗ trợ điều trị nhiều bệnh lý khác nhau.

• Phòng ngừa bệnh tim mạch: Hoạt chất D-mannitol giúp ổn định nhịp tim, lưu thông tuần hoàn máu, giảm nồng độ cholesterol trong máu, ngăn ngừa mỡ máu. Nhờ đó, phòng ngừa bệnh đột quỵ, viêm cơ tim và tắc nghẽn động mạch.
• Giảm cholesterol trong máu: Điều hòa, ổn định nồng độ cholesterol trong máu, giảm chất béo dư thừa, ngừa xơ vữa động mạch, tốt cho người béo phì, máu nhiễm mỡ.
• Hỗ trợ điều trị tiểu đường tuýp 2: Ổn định đường huyết, bồi bổ cơ thể tích cực cho người tiểu đường.
• Bổ thận, hỗ trợ chữa các bệnh về thận: Phục hồi, tăng cường chức năng thận, hỗ trợ điều trị suy thận, tiểu đêm, tiểu rắt. Đồng thời ngăn chặn, phòng ngừa suy thận, sỏi thận.
• Hỗ trợ chữa bệnh ở phổi: Acid amin tăng cường trao đổi oxy, làm sạch phổi, tái tạo tế bào phổi, đặc biệt ở người hút thuốc. Giúp giảm ho, tiêu đờm, hỗ trợ chữa viêm phế quản, hen suyễn, ho lâu ngày, ho ra máu,…
• Hỗ trợ điều trị bệnh gan: Đào thải độc tố trong gan, tăng cường chức năng gan, hỗ trợ điều trị viêm gan, xơ gan, gan nhiễm mỡ,…
• Phòng chống, hỗ trợ ung thư: Ức chế, làm chậm sự phát triển và nhân bản tế bào ung thư, hỗ trợ giảm kích thước khối u. Đồng thời bổ sung dưỡng chất cần thiết, tăng đề kháng và sức khỏe cho bệnh nhân ung thư.

“Thần dược” tăng cường sinh lý

• Với nam giới: Bổ thận, tráng dương, tăng cường sản sinh hormone, lưu thông khí huyết, kích thích ham muốn, kiểm soát xuất tinh sớm, cải thiện rối loạn cương dương, yếu sinh lý. Đồng thời, tăng cường số lượng và chất lượng tinh trùng, hỗ trợ điều trị vô sinh, hiếm muộn.
• Với nữ giới: Điều hòa và kích thích sản sinh nội tiết tố, tăng cường ham muốn, giảm khô hạn. Đồng thời điều hòa rối loạn kinh nguyệt, giảm triệu chứng tiền kinh nguyệt, cải thiện triệu chứng tiền mãn kinh, tốt cho phụ nữ hiếm muộn, chuẩn bị mang thai.

Công dụng của trùng thảo trong làm đẹp

Các thành phần Saponin, Cordycepic acid, Adenosine,… có tác dụng tăng tuần hoàn máu, giúp da hồng hào, tươi trẻ.

Kết hợp với vitamin dồi dào đem lại hiệu quả giảm nám, sạm, tàn nhang, mờ nếp nhăn, chống lão hóa. Đồng thời sử dụng đông trùng là bí quyết cho vóc dáng cân đối, mái tóc óng mượt của phụ nữ.

Hướng dẫn phân biệt đông trùng hạ thảo thật – giả

Sản lượng đông trùng hạ thảo trong tự nhiên rất khan hiếm, mỗi năm chỉ chưa đến 80kg, hoàn toàn không đáp ứng được nhu cầu của người dùng khắp thế giới.

Do đó, nhiều cơ sở kinh doanh đã có những hành vi làm giả hết sức tinh vi như dùng thạch cao, bột ngô để “nặn” ra con đông trùng. Hay nhồi nhét thêm các đoạn lõi thép làm giả và tăng trọng sản phẩm.

Để nhận biết đông trùng hạ thảo chất lượng, bạn đọc có thể tham khảo những bí quyết sau:

Quan sát hình dáng bên ngoài

Đông trùng thật có phần đầu và thân thảo ngắn, mấu nối giữa hai bộ phận không thấy rõ. Ở thân cứ 3 vân sẽ có 1 nếp gấp và xếp thành một hàng thẳng, toàn thân có khoảng 20 – 30 vằn khía.

Khi bẻ con đông trùng ra sẽ có màu trắng, không có sơ, ở giữa có lõi hình chữ V màu đen.

Loại giả các nếp gấp không tự nhiên, xếp bằng phẳng. Khi bẻ không có lõi ruột bên trong hoặc lõi làm bằng thép giả, mặt cắt màu trắng nhạt, nhẵn bóng, không tự nhiên.

Đông trùng thật cầm lên cảm giác như bông trong khi loại giả thường nặng hơn.

Dựa vào mùi hương

Loại thật có mùi thơm đặc trưng, nồng tương tự mùi nấm hương. Khi sấy khô hoặc đốt nóng thì càng thơm. Loại giả khi đốt cháy mùi thơm sẽ mất dần.

Nhận biết qua mùi vị

Đông trùng thật khi nhai có mùi thơm, hơi dính răng, càng nhai lâu càng thơm. Loại giả thường cứng, mùi nồng như đất sét, càng nhai mùi vị càng nồng hắc, dính răng và có vị ngọt.

Những điều cần biết khi mua và sử dụng đông trùng hạ thảo

Mặc dù được xếp vào thượng dược, tuy nhiên không phải ai cũng có thể sử dụng được đông trùng hạ thảo. Bên cạnh đó, bạn đọc cần lưu ý những điều dưới đây trong quá trình mua và sử dụng dược liệu này.

• Chống chỉ định với phụ nữ có thai 3 tháng đầu, đang cho con bú hoặc đang trong chu kỳ kinh nguyệt. Trẻ em dưới 2 tuổi, người chuẩn bị phẫu thuật hoặc vừa phẫu thuật, bệnh nhân mắc bệnh lupus ban đỏ, đa xơ cứng, rối loạn đông máu, thấp khớp,…
• Người đang sử dụng các loại thuốc Tây như thuốc Cyclophosphamide (Cytoxan, Neosar), thuốc làm giảm hệ miễn dịch (Simulect, Imuran, Sandimune, Prograf,…) thuốc chống viêm, ức chế miễn dịch Prednisone tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi dùng.
• Trong quá trình chế biến không dùng nồi kim loại, nên dùng nồi đất, nồi sứ, không chế biến ở nhiệt độ cao hoặc hầm quá lâu. Trong thời gian sử dụng nên kiêng đồ ăn có tính cay nóng.
• Bảo quản loại tươi trong ngăn mát tủ lạnh và không quá 1 tháng. Loại sấy khô để ở nơi khô ráo, hạn sử dụng từ 2 – 3 năm.
• Mỗi ngày chỉ nên sử dụng với liều lượng vừa phải, không dùng quá nhiều.

Trên đây là những thông tin tổng quan về dược liệu quý vang danh ngàn đời đông trùng hạ thảo. Một lần nữa, chuyên trang nhấn mạnh rằng, bạn đọc nên tìm hiểu kỹ lưỡng trước khi đặt mua đông trùng hạ thảo để tránh mua phải hàng giả, hàng kém chất lượng. Trong quá trình sử dụng nên thường xuyên tham khảo ý kiến của người có chuyên môn để đảm bảo tốt nhất cho sức khỏe.

Trên đây là chia sẻ về đông trùng hạ thảo là gì, các loại đông trùng, đối tượng phù hợp sử dụng, công dụng và cách dùng đông trùng hiệu quả nhất. Hy vọng bài viết đã cung cấp những kiến thức hữu ích cho bạn.