Những điều cần biết về tiêu chảy cấp

Tiêu chảy cấp tính là một tình trạng sức khỏe mà nhiều người gặp phải với đặc điểm phân lỏng, nhiều nước khi đi ngoài, chỉ kéo dài vài ngày. Khi tiêu chảy kéo dài liên tục trong nhiều ngày hoặc kèm theo những triệu trứng khó chịu ở bụng như đau dữ dội, sốt, mất nước, nôn mửa, người bệnh nên đi khám và cần được điều trị kịp thời. Bài viết dưới đây sẽ cung cấp thông tin những điều cần biết về tiêu chảy cấp, bạn hãy theo dõi nhé!

Nguyên nhân của tiêu chảy cấp

Tiêu chảy cấp là bệnh truyền nhiễm cấp tính nguy hiểm với các biểu hiện như tiêu chảy, nôn, mất nước, mất cân bằng điện giải có thể nguy hiểm đến tính mạng nếu không được điều trị kịp thời.

• Tiêu chảy cấp là tiêu chảy kéo dài hơn hai tuần.
• Tiêu chảy kéo dài hơn bốn tuần được coi là tiêu chảy mãn tính.

Các nguyên nhân gây tiêu chảy cấp:

• Virus: Vi rút Norwalk, cytomegalovirus và hepatitis  là một trong những vi rút có thể gây tiêu chảy cấp. Rotavirus và norovirus đều là nguyên nhân phổ biến gây tiêu chảy cấp ở trẻ em và người lớn.
• Vi khuẩn và ký sinh trùng: Vi khuẩn và ký sinh trùng có thể được truyền vào cơ thể qua thức ăn hoặc nước bị ô nhiễm. Tiêu chảy do du lịch là một thuật ngữ được sử dụng để mô tả bệnh tiêu chảy do vi khuẩn và ký sinh trùng xảy ra khi đi du lịch ở các nước đang phát triển. Một loại vi khuẩn khác có thể gây ra một loại nhiễm trùng nghiêm trọng gây tiêu chảy là Clostridium difficile, vi khuẩn này có thể xảy ra sau một đợt dùng kháng sinh hoặc trong quá trình điều trị tại bệnh viện.
• Thuốc: Thuốc kháng sinh và các loại thuốc khác có thể gây tiêu chảy. Thuốc kháng sinh tiêu diệt cả vi khuẩn có lợi và vi khuẩn có hại, phá vỡ trạng thái cân bằng vi khuẩn bình thường của ruột. Các loại thuốc khác, chẳng hạn như điều trị ung thư và thuốc kháng axit magiê, có thể gây tiêu chảy cấp,
• Không thể tiêu hóa được Lactose – một loại đường có trong sữa và các sản phẩm từ sữa . Sau khi ăn các sản phẩm từ sữa, những người khó tiêu hóa đường lactose sẽ bị tiêu chảy. Vì số lượng enzym hỗ trợ tiêu hóa lactose giảm  ngay từ khi còn nhỏ, nên tình trạng không dung nạp lactose có thể trở nên trầm trọng hơn theo độ tuổi.
  Fructose: một loại đường có trong trái cây và mật ong. Nó được sử dụng làm chất tạo ngọt trong nhiều loại đồ uống. Nó có thể gây tiêu chảy ở những người khó tiêu hóa đường fructose.
• Sorbitol và mannitol – chất làm ngọt nhân tạo được tìm thấy trong kẹo cao su và các hàng hóa không đường khác – có thể gây tiêu chảy cấp ở một số người lớn khỏe mạnh.
• Phẫu thuật: Tiêu chảy cấp có thể xảy ra sau khi phẫu thuật cắt bỏ ổ bụng hoặc túi mật.

Triệu chứng tiêu chảy cấp ở người

Người lớn bị tiêu chảy cấp được phân thành hai nhóm:

• Nhóm 1: Trong tình huống viêm ruột xuất huyết hoặc do ký sinh trùng, là tiêu chảy cấp tính xâm lấn với sốt và phân có máu.
• Nhóm 2: Tiêu chảy cấp không xâm lấn không kèm theo sốt hoặc phân có máu, nhưng thường xuyên do bệnh do vi rút, phân có nước và ít đau bụng.

Ngoài ra, có thể có các triệu chứng bổ sung ở cả hai nhóm, chẳng hạn như:

• Đau bụng dữ dội hoặc âm ỉ,  cảm thấy đau hơn khi đi đại tiện.
• Nôn: Có thể nôn ra thức ăn, đồ uống, thậm chí cả dịch mật màu vàng nhạt.
• Do cơ thể bị mất nước và không được cung cấp đầy đủ các chất dinh dưỡng quan trọng nên sẽ giảm cân nhanh chóng và trở nên gầy gò.
• Do mất nước, da khô nứt nẻ thiếu sức sống và háo nước.
• Đi tiểu ít hoặc không đi tiểu
• Nước tiểu có màu sẫm

Cách phòng ngừa bệnh tiêu chảy cấp

Có thể tránh tiêu chảy cấp bằng cách thực hiện các biện pháp phòng ngừa sau:

• Nên rửa tay thường xuyên bằng xà phòng diệt khuẩn trong thời gian ít nhất 20 giây. Cần rửa tay trước và sau khi chế biến thức ăn. Sau khi xử lý thịt sống, đi vệ sinh, thay tã, hắt hơi, ho hoặc xì mũi, hãy rửa tay.
• Khi không thể rửa tay, hãy sử dụng chất khử trùng tay. Khi bạn không thể xuống bồn rửa tay, hãy sử dụng chất khử trùng tay có cồn. Nên thoa nước rửa tay giống như kem bôi tay, bao gồm cả mặt trước và mặt sau của cả hai tay. Sử dụng các sản phẩm có cồn có chứa ít nhất 60% cồn.
• Tiêm vắc xin bảo vệ trẻ sơ sinh khỏi vi rút rota – nguyên nhân phổ biến nhất gây tiêu chảy cấp do vi rút ở trẻ em.

Khi đi du lịch bị tiêu chảy cấp có thể tránh được nếu bạn thực hiện các biện pháp phòng ngừa sau đây:

• Thực phẩm nên được xử lý một cách thận trọng. Ăn thức ăn nóng, nấu chín kỹ. Tránh các loại thịt và các sản phẩm từ sữa còn sống hoặc nấu chưa chín.
• Đồ uống nên được sử dụng một cách cẩn thận. Uống nước đóng chai, soda, bia hoặc rượu ngay từ trong chai. Nên tránh dùng nước đá viên. Có thể đánh răng bằng nước đóng chai.
• Dùng đồ uống đã được đun sôi như cà phê và trà. Hãy nhớ rằng rượu và caffein có thể làm trầm trọng thêm tình trạng tiêu chảy và mất nước.
• Thuốc kháng sinh là thứ bạn nên thảo luận với bác sĩ. Hãy hỏi bác sĩ về thuốc kháng sinh trước khi đi du lịch đến một quốc gia đang phát triển trong một thời gian dài, đặc biệt nếu bạn có hệ miễn dịch kém.
• Kiểm tra các cảnh báo du lịch. Hãy xem những cảnh báo về dịch bệnh được đưa ra bởi các phương tiện truyền thông ở mỗi quốc gia mà bạn định đến thăm.

Cách điều trị tiêu chảy cấp

Tiêu chảy cấp thường tự khỏi sau vài ngày mà không cần dùng thuốc. Bác sĩ sẽ áp dụng các liệu pháp sau nếu bạn đã thử thay đổi lối sống và điều trị tiêu chảy tại nhà mà không thành công:

• Thuốc kháng sinh có thể giúp chữa tiêu chảy do vi khuẩn hoặc ký sinh trùng gây ra, nhưng chúng sẽ không có tác dụng nếu tác nhân là vi rút.
• Uống nhiều nước được khuyến khích cho hầu hết người bị tiêu chảy cấp; tuy nhiên, nếu uống nước làm rối loạn dạ dày hoặc gây nôn, có thể dùng phương pháp khác để bù nước cho cơ thể.
• Uống nước là một cách tốt để thay thế lượng nước đã mất, nhưng nó không chứa muối và chất điện giải – các khoáng chất như natri và kali – cần thiết cho cơ thể. Uống nước trái cây giàu kali hoặc ăn súp giàu natri có thể giúp duy trì sự cân bằng điện giải. Tuy nhiên, một số loại nước trái cây, chẳng hạn như nước táo, có thể làm trầm trọng thêm tình trạng tiêu chảy.
• Hãy hỏi bác sĩ về việc sử dụng dung dịch bù nước đường uống như Pedialyte để tránh mất nước hoặc thay thế chất lỏng bị mất ở trẻ.
• Nếu bác sĩ xác định bệnh nhân đang dùng kháng sinh gây tiêu chảy thì có thể giảm liều hoặc chuyển sang loại thuốc khác.

Đối tượng nào có nguy cơ bị tiêu chảy cấp

• Do sức đề kháng kém nên trẻ em (dưới 5 tuổi) và người già (trên 60 tuổi) là lứa tuổi có nguy cơ mắc bệnh cao nhất.
• Những người đi du lịch đến các nước đang phát triển, điều kiện vệ sinh không đầy đủ và thực phẩm bị ô nhiễm đều là những nguồn độc tố do vi khuẩn đường ruột tạo ra.
• Những người không giữ gìn vệ sinh cá nhân tốt: không tắm rửa thường xuyên, không thay quần áo, chăn màn, không sử dụng chăn gối sạch sẽ… môi trường sống không sạch sẽ.
• Việc lạm dụng kháng sinh có thể dẫn đến nhiễm trùng Clostridium difficile và loạn khuẩn đường ruột. Khi sử dụng sai thuốc kháng sinh, vi khuẩn có lợi trong ruột cũng bị loại bỏ và cơ thể mất khả năng tự bảo vệ chống lại các tác nhân có hại. Do đó, vi khuẩn càng dễ tấn công, làm tăng nguy cơ mắc bệnh tiêu chảy cấp.
• Viêm dạ dày mãn tính và việc sử dụng nhiều loại thuốc hạn chế tiết axit gây giảm độ pH của dịch vị.
• HIV / AIDS, điều trị ung thư và suy dinh dưỡng đều bị suy giảm hệ thống miễn dịch.

Bài viết trên đã cung cấp toàn bộ thông tin về tình trạng tiêu chảy cấp mà nhiều người mắc phải. Hi vọng những thông tin trên giúp bạn có thêm hiểu biết về tiêu chảy cấp, từ đó có thể phòng ngừa các tác nhân gây bệnh, bảo vệ sức khỏe cho cả gia đình, Nếu còn bất kỳ thắc mắc nào hãy để lại thông tin bên dưới để được giải đáp bạn nhé!