Mỗi ngày bạn đều hít không ít bụi mịn, phải làm sao?

Theo trung tâm Quan trắc của môi trường Việt Nam số liệu thống kê cho thấy nồng độ bụi mịn pm1.0 và pm 2.5 trong không khí tại thành phố lớn như TP.HCM và Hà Nội đang ở mức ô nhiễm nặng, vượt mức tiêu chuẩn của Tổ chức WHO (Tổ chức Y tế thế giới) và gây ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe con người. Vậy bụi mịn là gì? Các loại bụi mịn? Nguyên nhân gây ra bụi mịn? Tác hại của bụi mịn? Các căn bệnh gây ra từ bụi mịn?Cách hạn chế bụi mịn vào cơ thể bạn? Bạn đọc hãy tham khảo thông tin dưới đây nhé.

Bụi mịn là gì? các loại bụi mịn

Bụi là những hạt bay lơ lửng trong không khí. Người ta đã quy định sẵn tên gọi chung cho các loại bụi, đó là Particulate Matter hay được ký hiệu là PM.

khoảng hơn 2 năm về trước, khái niệm bụi mịn là gì có lẽ còn nhiều người chưa biết đến. Nhưng với tình trạng không khí đang bị ô nhiễm nghiêm trọng như hiện nay, nhiều người đã quan tâm tới bụi mịn và cách giảm thiểu nó. Trong bụi mịn bao gồm các chất như ammoniac, nitrat, muội than, sunphat,…

Nếu bạn hay ra đường vào buổi sáng, tuy không khí không lạnh và vẫn ấm áp, , nhưng nhìn cảnh quan xung quanh lại xuất hiện màn sương mù mờ ảo? Đấy không hẳn là sương đâu, mà là do trong không khí có nồng độ bụi mịn cao, dày đặc, khiến tầm nhìn bị hạn chế.

Các loại bụi mịn

Theo giới chuyên môn về sức khỏe họ định nghĩa bụi mịn pm2.5 là những hạt bụi nhỏ xuất hiện trong không khí với kích thước 2.5 micron trở xuống (bụi mịn còn nhỏ hơn khoảng 30 lần so với sợi tóc con người). từ các chất như chất carbon, chất nitơ và các hợp chất kim loại khác tạo thành bụi mịn pm2.5.

Số liệu thống kê cho thấy hàng năm bụi mịn pm2.5 có thể tăng 10μg/m3, tương đương số bệnh về tim mạch cũng tăng lên rất nhiều đặc biệt là số ca bệnh nhân cấp cứu do bệnh cao huyết áp gây nên cũng tăng khoảng 8%. Bụi mịn pm2.5 được coi là hung thủ thúc đẩy và làm quá trình tiến triển của bệnh xơ gan diễn ra nhanh chóng, làm rối loạn chức năng gan, tăng nguy cơ mắc bệnh chuyển hóa, đặc biệt bệnh tiểu đường trở nên trầm trọng hơn.

Ngoài ra trong không khí còn tồn tại bụi mịn pm 1.0. Loại bụi này tồn tại ở dạng rắn hoặc dạng lỏng trôi nổi trong không khí. Bụi mịn pm 1.0 kích thước hạt rất nhỏ với kính nhỏ hơn hoặc bằng 1 micromet. Bụi này đã xuất hiện tại nước ta khoảng vài năm về trước, đặc biệt vào những ngày có không khí khô hoặc nhiệt độ xuống thấp. Bụi mịn pm 1.0 có khả năng gây ra bệnh về đường hô hấp, nó tấn công vào phế nang, len qua vách ngăn khí – máu rồi đi vào hệ tuần hoàn và gây bệnh. Đã có trường hợp bị ảnh hưởng đến cấu trúc của ADN hoặc ảnh hưởng đến hệ thống thần kinh dẫn đến mắc các bệnh tâm lý và làm suy giảm trí nhớ nghiêm trọng cho người bệnh.

Xem thêm: bệnh tự kỷ ở trẻ nhỏ và mối quan hệ với ô nhiễm không khí

Nguyên nhân gây ra bụi mịn

Từ nguyên nhân nhân tạo và nguyên nhân tự nhiên dẫn đến bụi mịn xuất hiện trong không khí.

Nguyên nhân tự nhiên

Thứ nhất, Cháy rừng: hàng năm trên toàn thế giới có trăm vụ cháy rừng lớn làm biến đổi khí hậu đột ngột. Sự biến đổi này làm một lượng lớn bụi bị phát tán ra môi trường, dẫn đến việc ô nhiễm không khí trở nên nghiêm trọng hơn.

Thứ hai, Thời điểm giao mùa: Vào tháng 10 – 11 trong hàng năm thường xuất hiện sương mù. Những lớp sương mù dày đặc khiến cho các lớp bụi tích tụ trong không khí không không thoát ra được, làm cho thành phố lúc này có lớp bụi dày (bụi mịn, siêu mịn,…) bao phủ.

Thứ ba, Bụi thiên nhiên: đất cát, sa mạc, phun trào núi lửa là một trong những nguyên nhân hình thành một lượng lớn bụi mịn lơ lửng trong không khí, gây ra ô nhiễm không khí.

Nguyên nhân nhân tạo

Con đường tạo ra các loại bụi mịn ở các khu đô thị lớn gần như là từ khí thải nhà máy công nghiệp, khí thải giao thông, các công trình xây dựng…

Thứ nhất, Giao thông vận tải: Vì  ở khu vực thành mậtđộ người dân sinh khá đông đúc dẫn đến có nhiều phương tiện cá nhân làm gia tăng lượng khí thải. Ngoài ra, trong quá trình di chuyển lượng cát bụi cuốn theo, bào mòn bề mặt đường gây ra lượng bụi mịn lớn dẫn đến ô nhiễm không khí.

Thứ hai, Sản xuất công nghiệp: Các khu công nghiệp, xưởng sản xuất, nhà máy mỗi ngày đều thải vào không khí một lượng lớn khói thải đây cũng là nguyên nhân hình thành bụi mịn trong không khí

Thứ ba, Sinh hoạt: Người dân thường sử dụng bếp củi, bếp than hay dầu để nấu nướng cũng sinh ra lượng khí thải gây ô nhiễm môi trường.

Thứ tư, Nông nghiệp: Vận chuyển, đốt rơm rạ tạo ra lượng khí thải độc hại, ảnh hưởng đến không khí môi trường xung quanh.

Tác hại của bụi mịn

Bụi này hấp thụ chất độc, mang theo virus, vi khuẩn trong môi trường nếu chúng xâm nhập vào cơ thể con người, chúng sẽ tạo ra các độc tố ngầm và làm suy giảm hệ miễn dịch. Vậy nên, các thành phố lớn số người sống ở đây thường hay mắc các bệnh vặt hơn người sống ở nông thôn nơi có không khí trong sạch. Bụi mịn này dễ dàng xâm nhập vào cơ thể con người vì nó di chuyển qua đường hô hấp. Sau đó chúng tích tụ ở bề mặt phổi. Nếu lượng bụi này tích tụ nhiều trong cơ thể bạn sẽ gây ra ảnh hưởng tổn thương phổi của bạn. Ngoài ra, bụi mịn phá hủy và thúc đẩy quá trình Apoptosis  – đây một trong những Nguyên nhân dẫn đến bệnh tim mạch. Chính vì vậy người mắc bệnh tim mà hít phải lượng lớn bụi mịn thì có thể dẫn đến tử vong. Nghiên cứu chỉ rằng bụi mịn  đi vào cơ thể làm tăng tỷ lệ mắc bệnh thoái hóa não. Đặc biệt, bụi mịn chứa kim loại đây được cho là nguyên nhân gây ung thư và đáng sợ hơn là gây biến đổi gen ở người.

Xem thêm: máy lọc htech

Các căn bệnh gây ra từ bụi mịn

Bụi mịn là một trong những tác nhân nguy hiểm đối với sức khỏe con người. Nó làm phát triển tình trạng bệnh xơ gan diễn ra nhanh chóng, làm rối loạn chức năng gan, dễ mắc bệnh về chuyển hóa, đặc biệt người bị bệnh tiểu đường hít phải bụi mịn  lâu dài sẽ khiến bệnh trầm trọng hơn. Bụi mịn làm hỏng chức năng phổi, làm viêm phế quản mãn tính và tăng tỷ lệ tử vong cho người bị bệnh tim, bệnh ung thư phổi. Khi bụi mịn xâm nhập vào cơ thể vì nó di chuyển qua đường hô hấp làm chúng ta dễ mắc một số bệnh nguy hiểm như ung thư, đột quỵ, tim mạch, ,….

Xem thêm: Sát thủ trong không khí bụi mịn pm2.5 xuất hiện ở đâu nhiều nhất?

Cách hạn chế bụi mịn vào cơ thể bạn

Để hạn chế bụi mịn vào cơ thể bạn hãy giải quyết vấn đề  sản sinh ra bụi mịn.

Thứ nhất, thay vì sử dụng các phương tiện xả khí thải ra môi trường hãy sử dụng phương tiện có nguồn năng lượng thân thiện môi trường như xe máy điện, xe đạp điện, xe đạp cơ…

Thứ hai, Luôn đeo khẩu trang khi ra ngoài. Hãy sử dụng loại khẩu trang lọc bụi hiệu quả. Dùng khẩu trang chuyên biệt giúp ngăn chặn được bụi mịn xâm nhập vào cơ thể. Đây là cách thức dễ dàng để chúng ta thực hiện.

Thứ ba, Tránh ra ngoài vào giờ cao điểm. Nếu không cần thiết, vào những giờ cao điểm bạn hãy hạn chế di chuyển gần nơi phát sinh ra bụi mịn như nút giao thông trọng điểm, nhà máy, công trường. Điều này giúp bạn tránh được bụi mịn mà còn góp phần thiểu nồng độ bụi mịn tồn tại trong không khí. Bởi vì địa điểm có mật độ xe cộ càng cao thì nồng độ bụi sẽ càng tăng lên. Nếu ra ngoài, hãy có thể sử dụng các phương tiện di chuyển công cộng.

Thứ tư, bạn nên sử dụng các thiết bị giúp lọc sạch không khí. Thiết bị giúp lọc sạch bụi tồn tại trong không khí, khử mùi hôi, nấm mốc,…đem lại không khí thoáng mát cho gia đình bạn.Bạn có thểm tham khảo các thiết bị như máy lọc không khí, quạt lọc không khí…

Hãy trang bị cho bản thân các phương pháp tốt nhất để bảo vệ sức khỏe nhé! Hy vọng những thông tin này sẽ giúp bạn hạn chế được bụi mịn.